Το φθινόπωρο και η άνοιξη είναι οι καλύτερες εποχές για τους υπογόνιμους άνδρες

  

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ) το εκσπερμάτωμα υφίσταται μια βιολογική διακύμανση καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Η ενδογενής αυτή διακύμανση έχει εκτιμηθεί με τον υπολογισμό της συγκέντρωσης, της κινητικότητας, της μορφολογίας, και της κατάστασης της ακεραιότητας της χρωματίνης των σπερματοζωαρίων.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του γραφήματος του εγχειριδίου του Π.Ο.Υ

(1987,1999), το οποίο περιλαμβάνει τη διακύμανση της συγκέντρωσης των σπερματοζωαρίων ενός γόνιμου άνδρα σε 60 δείγματα, τα οποία συλλέχθηκαν μέσα σε διάστημα 120 εβδομάδων. Μία από τις μετρήσεις της συγκέντρωσης φτάνει στα 170x10⁶/ml ενώ 7 από αυτές πέφτουν κάτω από τα 20x10⁶/ml που είναι το καθορισμένο όριο αναφοράς. Πολλές έρευνες από τότε, επιβεβαίωσαν αυτή τη διακύμανση, περιλαμβάνοντας και τις υπόλοιπες παραμέτρους. Μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε πληθυσμούς διαφόρων χωρών, έδειξαν μια εποχιακή διακύμανση των παραμέτρων.

Μια πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την ομάδα του Πανεπιστημίου Μπεν-Γκουριόν της Νεγκέβ στο Ισραήλ με επικεφαλής τον Δρ.Ελιάχου Λέβιτας έδειξε ότι το χειμώνα το σπέρμα των υγιών ανδρών είναι στην πιο γόνιμη φάση του.

Στην μελέτη αυτή συμμετείχαν 6.500 άντρες, από τους οποίους οι 5000 ήταν απόλυτα υγιείς και οι 1.500 υπογόνιμοι.

Όσον αφορά τους γόνιμους άνδρες, η έρευνα έδειξε ότι το σπέρμα τους είχε μεγαλύτερη συγκέντρωση σπερματοζωαρίων, καλύτερη κινητικότητα και μορφολογία τους χειμερινούς μήνες ενώ από την άνοιξη και μετά υπήρχε σταδιακή μείωση των τιμών.

«Η διαπίστωση αυτή αποτελεί μια εύλογη εξήγηση για το αποκορύφωμα των γεννήσεων στη διάρκεια του φθινοπώρου», εξηγεί ο Δρ. Λέβιτας.

Όσον αφορά όμως τους άνδρες με μη φυσιολογική παραγωγή σπέρματος, καταγράφηκαν διαφορετικά αποτελέσματα, τα οποία έδειξαν πως κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου τα σπερματοζωάριά τους είχαν καλύτερη κινητικότητα, ενώ κατά τη διάρκεια της άνοιξης είχαν μεγαλύτερο αριθμό σπερματοζωαρίων με φυσιολογική μορφολογία (περίπου το 7% του συνόλου).

Αν όντως υπάρχει τέτοιο εποχικό μοτίβο στο σπέρμα, τότε, σύμφωνα με τους ερευνητές, «έχει μεγάλη σημασία, ιδίως για τα ζευγάρια όπου υπάρχει πρόβλημα ανδρικής υπογονιμότητας και παιδεύονται με μακρόχρονες και ανεπιτυχείς θεραπείες γονιμότητας. Με βάση τα ευρήματά μας, το φυσιολογικό σπέρμα θα έχει καλύτερες επιδόσεις το χειμώνα, ενώ οι υπογόνιμοι άνδρες με αραιότερο σπέρμα θα πρέπει να ενθαρρύνονται να επιλέγουν το φθινόπωρο και την άνοιξη (π.χ για τις προσπάθειες γονιμοποίησης)».

Ανάλογα εποχικά μοτίβα στο σπέρμα έχουν βρεθεί στο παρελθόν σε μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε ζώα και συνδέθηκαν με τις ορμονικές αλλαγές, αλλά και με άλλους παράγοντες όπως η θερμοκρασία. Σε γενικές γραμμές, έχει θεωρηθεί ότι η εποχιακή αυτή διακύμανση του σπέρματος οφείλεται στη διαφορά θερμοκρασιών. Οι υψηλές θερμοκρασίες κατά τους θερινούς μήνες ρίχνουν την ποιότητα του σπέρματος ενώ οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα ευνοούν τη σπερματογένεση.

Η διάρκεια του φωτός  αλλά και το ημισφαίριο (Βόρειο ή Νότιο) στο οποίο ανήκει η κάθε χώρα στην οποία γίνεται η έρευνα  φαίνεται να παίζει επίσης ένα σημαντικό ρόλο.

Τέλος, οι επιστήμονες αναφέρουν πως το ανθρώπινο σπέρμα σημειώνει σε διεθνές επίπεδο μια διαχρονική επιδείνωση, η οποία μπορεί να οφείλεται στην καθιστική ζωή, τη ρύπανση του περιβάλλοντος και σε μια γενικότερη κακή ποιότητα ζωής.