Η ΣΤΕΙΡΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΑ ΖΩΗ ΤΟΥΣ?

Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι σε πολλές περιπτώσεις η υπογονιμότητα αλλά και η στειρότητα πολλών ανδρών μπορεί να οφείλεται σε ενδομήτριους παράγοντες κατά την εμβρυϊκή τους ζωή. Οι παράγοντες αυτοί φαίνεται να επηρεάζουν το αναπαραγωγικό τους σύστημα το οποίο χαρακτηρίζεται από τις παραμέτρους του σπέρματος, όπως είναι ο μειωμένος αριθμός και η μειωμένη κινητικότητα των σπερματοζωαρίων.

Τα ευρήματα από τη μελέτη αναφέρθηκαν κατά την ετήσια συνεδρίαση της ESHRE από τον Roger Hart, καθηγητή της Αναπαραγωγικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας και Ιατρικό Διευθυντή των Ειδικών Γονιμότητας  στο Περθ της Αυστραλίας.

Η μελέτη βασίστηκε στην παρακολούθηση μιας από τις μεγαλύτερες ομάδες που περιελάμβανε 2900 μητέρες. Οι γυναίκες παρακολουθήθηκαν για 20 χρόνια. Οι μητέρες παρακολουθήθηκαν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους. Η υγεία και η ανάπτυξη των μωρών τους αξιολογήθηκε από τη γέννησή τους. Περίπου 423 άνδρες ηλικίας 20-22 μηνών υποβλήθηκαν σε εκτίμηση όρχεων, ανάλυση της  ποιότητας  σπέρματος και της παραγωγής ορμονών. 

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σχεδόν το 14,8% των ανδρών είχαν όγκο σπέρματος μικρότερο της φυσιολογικής τιμής του 1,5ml ενώ η ολική συγκέντρωση σπερματοζωαρίων σε 18,9% από αυτούς  βρέθηκε να είναι κάτω  από το κανονικό όριο τω ν 39 εκατομμυρίων. Οι αναλυτές επίσης διαπίστωσαν ότι η κινητικότητα των σπερματοζωαρίων στο 14,4% των ανδρών δεν ήταν φυσιολογική.

Αυτά τα ευρήματα συσχετίστηκαν με την αρχική αύξηση και ανάπτυξη του εμβρύου. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι μια κακή εμβρυϊκή ενδομήτρια ανάπτυξη μαζί με το κάπνισμα της μητέρας μπορεί να συμβάλλει στη μειωμένη γονιμότητα των αρσενικών παιδιών όταν αυτά ενηλικιωθούν.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, άλλοι παράγοντες , όπως η κακή αύξηση και ανάπτυξη κατά την παιδική ηλικία, η αυξημένη εναπόθεση λίπους κατά την εφηβεία, το κάπνισμα και τα ναρκωτικά θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν στην κακή ποιότητα του σπέρματος. 

Ένας άλλος πιθανός παράγοντας που επηρεάζει τη γονιμότητα στους άντρες είναι η ενδομήτρια έκθεση σε χημικές ουσίες που διαταράσσουν την ομαλή λειτουργία των ορμονών. 

Ο καθηγητής Hart δήλωσε ότι η ομάδα του είχε ακόμα να διερευνήσει την επίδραση των ενδοκρινικών διαταραχών στον αριθμό και στην ποιότητα των σπερματοζωαρίων. 

Έχει παρατηρηθεί από πολλές μελέτες ότι η στειρότητα στους άνδρες που προέρχεται από παράγοντες της μήτρας, ολοένα και αυξάνεται, και αυτή η έρευνα θα βοηθήσει στον εντοπισμό των βαθύτερων προβλημάτων αλλά και στην αντιμετώπισή τους.

 Στις ΗΠΑ περίπου 2 εκατομμύρια άνδρες διαγιγνώσκονται με υπογονιμότητα κάθε χρόνο. Οι ειδικοί προσπαθώντας να εξηγήσουν το αντίκτυπο των ενδοκρινικών διαταραχών στην ανάπτυξη του εμβρύου, συμπέραναν ότι μια πιθανή αιτία θα μπορούσε να είναι η χρήση των αντισυλληπτικών χαπιών, τα οποία πολλές γυναίκες καταναλώνουν ακόμα και όταν είναι έγκυες. Αυτό συμβαίνει γιατί αν και τα χάπια είναι πολύ αποτελεσματικά στην πρόληψη της εγκυμοσύνης, υπάρχουν πάντα πιθανότητες εγκυμοσύνης. Ως εκ τούτου, σχεδόν 2 εκατομμύρια γυναίκες στις ΗΠΑ και την Ευρώπη καταλήγουν να λαμβάνουν αυτά τα χάπια ακόμα και όταν είναι έγκυες.

Αν και δεν είναι γνωστό τα χάπια αυτά να βλάπτουν το μωρό ή να προκαλούν γενετικές ανωμαλίες, μελέτες έδειξαν ότι μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο χαμηλού σωματικού βάρους γέννησης και πρόωρου τοκετού. Σύμφωνα με την πρόσφατη αυτή μελέτη, αυτό συμβάλλει στην κακή γονιμότητα των αρσενικών παιδιών.

Προηγούμενες μελέτες σε ζώα αποδεικνύουν αυτή τη συσχέτιση. Σε μια έρευνα, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι οι αρσενικοί αρουραίοι  που εκτέθηκαν σε χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων κατά τα αρχικά στάδια της ανάπτυξης των οργάνων, είχαν μικρότερους όρχεις.

Δεδομένου ότι η στειρότητα στους άντρες οφείλεται σε παράγοντες της μήτρας, οι γυναίκες θα πρέπει να διακόψουν τη λήψη αντισυλληπτικών χαπιών όταν υπάρχει η υποψία εγκυμοσύνης για να προστατέψουν την υγεία του παιδιού τους και τη δική τους. 

Το φθινόπωρο και η άνοιξη είναι οι καλύτερες εποχές για τους υπογόνιμους άνδρες

  

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ) το εκσπερμάτωμα υφίσταται μια βιολογική διακύμανση καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Η ενδογενής αυτή διακύμανση έχει εκτιμηθεί με τον υπολογισμό της συγκέντρωσης, της κινητικότητας, της μορφολογίας, και της κατάστασης της ακεραιότητας της χρωματίνης των σπερματοζωαρίων.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του γραφήματος του εγχειριδίου του Π.Ο.Υ

(1987,1999), το οποίο περιλαμβάνει τη διακύμανση της συγκέντρωσης των σπερματοζωαρίων ενός γόνιμου άνδρα σε 60 δείγματα, τα οποία συλλέχθηκαν μέσα σε διάστημα 120 εβδομάδων. Μία από τις μετρήσεις της συγκέντρωσης φτάνει στα 170x10⁶/ml ενώ 7 από αυτές πέφτουν κάτω από τα 20x10⁶/ml που είναι το καθορισμένο όριο αναφοράς. Πολλές έρευνες από τότε, επιβεβαίωσαν αυτή τη διακύμανση, περιλαμβάνοντας και τις υπόλοιπες παραμέτρους. Μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε πληθυσμούς διαφόρων χωρών, έδειξαν μια εποχιακή διακύμανση των παραμέτρων.

Μια πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την ομάδα του Πανεπιστημίου Μπεν-Γκουριόν της Νεγκέβ στο Ισραήλ με επικεφαλής τον Δρ.Ελιάχου Λέβιτας έδειξε ότι το χειμώνα το σπέρμα των υγιών ανδρών είναι στην πιο γόνιμη φάση του.

Στην μελέτη αυτή συμμετείχαν 6.500 άντρες, από τους οποίους οι 5000 ήταν απόλυτα υγιείς και οι 1.500 υπογόνιμοι.

Όσον αφορά τους γόνιμους άνδρες, η έρευνα έδειξε ότι το σπέρμα τους είχε μεγαλύτερη συγκέντρωση σπερματοζωαρίων, καλύτερη κινητικότητα και μορφολογία τους χειμερινούς μήνες ενώ από την άνοιξη και μετά υπήρχε σταδιακή μείωση των τιμών.

«Η διαπίστωση αυτή αποτελεί μια εύλογη εξήγηση για το αποκορύφωμα των γεννήσεων στη διάρκεια του φθινοπώρου», εξηγεί ο Δρ. Λέβιτας.

Όσον αφορά όμως τους άνδρες με μη φυσιολογική παραγωγή σπέρματος, καταγράφηκαν διαφορετικά αποτελέσματα, τα οποία έδειξαν πως κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου τα σπερματοζωάριά τους είχαν καλύτερη κινητικότητα, ενώ κατά τη διάρκεια της άνοιξης είχαν μεγαλύτερο αριθμό σπερματοζωαρίων με φυσιολογική μορφολογία (περίπου το 7% του συνόλου).

Αν όντως υπάρχει τέτοιο εποχικό μοτίβο στο σπέρμα, τότε, σύμφωνα με τους ερευνητές, «έχει μεγάλη σημασία, ιδίως για τα ζευγάρια όπου υπάρχει πρόβλημα ανδρικής υπογονιμότητας και παιδεύονται με μακρόχρονες και ανεπιτυχείς θεραπείες γονιμότητας. Με βάση τα ευρήματά μας, το φυσιολογικό σπέρμα θα έχει καλύτερες επιδόσεις το χειμώνα, ενώ οι υπογόνιμοι άνδρες με αραιότερο σπέρμα θα πρέπει να ενθαρρύνονται να επιλέγουν το φθινόπωρο και την άνοιξη (π.χ για τις προσπάθειες γονιμοποίησης)».

Ανάλογα εποχικά μοτίβα στο σπέρμα έχουν βρεθεί στο παρελθόν σε μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε ζώα και συνδέθηκαν με τις ορμονικές αλλαγές, αλλά και με άλλους παράγοντες όπως η θερμοκρασία. Σε γενικές γραμμές, έχει θεωρηθεί ότι η εποχιακή αυτή διακύμανση του σπέρματος οφείλεται στη διαφορά θερμοκρασιών. Οι υψηλές θερμοκρασίες κατά τους θερινούς μήνες ρίχνουν την ποιότητα του σπέρματος ενώ οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα ευνοούν τη σπερματογένεση.

Η διάρκεια του φωτός  αλλά και το ημισφαίριο (Βόρειο ή Νότιο) στο οποίο ανήκει η κάθε χώρα στην οποία γίνεται η έρευνα  φαίνεται να παίζει επίσης ένα σημαντικό ρόλο.

Τέλος, οι επιστήμονες αναφέρουν πως το ανθρώπινο σπέρμα σημειώνει σε διεθνές επίπεδο μια διαχρονική επιδείνωση, η οποία μπορεί να οφείλεται στην καθιστική ζωή, τη ρύπανση του περιβάλλοντος και σε μια γενικότερη κακή ποιότητα ζωής.